رياض – 20 – سيپٽمبر (اي پي پي) سعودي ۽ يونيسڪو سڄي دنيا ۾ عالمي ورثو رکندڙ جاين کي ايندڙ نسلن جي لاءِ محفوظ ڪرڻ جي پروگرام جي ??روعات ڪري ڇڏي آهي. سعودي گادي واري شهر رياض ۾ گڏيل قومن جي ??عليمي، سائنسي ۽ ثقافتي اداري يونيسڪو جي ??المي ورثه ڪميٽي جي 45 هين سيشن جي موقعي تي سعودي عرب ۽ يونيسڪو جي ??هتمام هيٺ ”ڊائيو انٽو هيريٽيج“ پروگرام جي ??والي سان تقريب منعقد ڪئي وئي. او آءِ سي جي ??ابرو اداري جي ??پورٽ موجب ان پروگرام سان يونيسڪو جي ??المي ورثو رکندڙ جاين ۽ انهن جي لاڳاپيل ورثي جي ڳولا ۽ انهن کي محفوظ ڪرڻ جي لاءِ ڊيجيٽل ٽيڪنالاجي ??ي استعمال جي ??اهه هموار ٿيندي. ان سلسلي ۾ 10 سيپٽمبر تي شروع ٿيندڙ تقريبون 25 سيپٽمبر تائين جاري رهنديون. ان پروگرام تي عملدرآمد کي سعودي عرب جي ??قافت واري وزارت جي معاونت سان ممڪن بڻايو وي??دو. پروگرام تحت عالمي ورثي جي ڊيجيٽل تجربي جي لاءِ منفرد طريقا تخليق ڪرڻ جي لاءِ هڪ آن لائين پليٽ فارم ٺاهيو وي??دو. پروگرام تحت ٿري ڊي ماڊلز، ورچوئل ريئلٽي، آگمنٽڊ ريئلٽي، انٽر ايڪٽو ميپس ۽ جيو لوڪيٽيڊ نيريٽوز جهڙين ڊيجيٽل ٽيڪنالاجيز کي عالمي ورثي جي ??قيقي بصري تجربي جي لاءِ استعمال ۾ آندو وي??دو. واضح رهي ته يونيسڪو ۾ ڪنگڊم آف سعودي عربيه فنڊز ان ٽرسٽ فار ڪلچر جو قيام 2019ع ۾ عمل ۾ آندو وي?? هو. سعودي عرب پاران ان فنڊ جي لاءِ بعد ۾ 25 ملين ڊالر جي وڏي رقم رکي وئي. پروگرام جي ٻه سالا (2022ع کان 2024ع) پهرين مرحلي ۾ ڊائيو انٽو هيريٽيج ۾ هڪ اهڙو پليٽ فارم جوڙيو وي??دو جيڪو عرب خطي ۾ تاريخي ورثو رکندڙ جاين جي ڳولا ۽ مشاهدي ۾ ماڻهن جي مدد ڪندو. پروگرام جي ??ن پهرين مرحلي کي 2024ع ۾ متعارف ڪرايو وي??دو. اهڙي طرح دنيا جي ٻين خطن جي ??هندڙن کي عرب خطي ۾ عالمي ثقافتي ورثو رکندڙ جاين کان روشناس ٿيڻ جو موقعو ملندو. يونيسڪو جي ??سسٽنٽ ڊائريڪٽر جنرل فارڪلچر انسٽو اوٽون ان موقعي تي پنهنجي ??طاب ۾ چيو ته ان پروگرام جي ??ريعي اسان عالمي ورثي جي ڳولا ۽ تحفظ جي هڪ نئين دور ۾ داخل ٿي رهيا آهيون. هن چيو ته مصنوعي ذهانت جي ??ديد ترين ٽيڪنالاجي ??و استعمال ماڻهن جي لاءِ عالمي ورثي جي مشاهدي جي ??جربي کي وڌيڪ ڀرپور بڻائي ڇڏيندو. ان سان عالمي ورثو رکندڙ جاين جو وڌيڪ ڀرپور انداز ۾ اندازو ڪري سگهبو جيڪو ايندڙ نسلن کي عالمي ورثي بابت نئين بيانيي ۽ نئين حقيقتن کان ان انداز سان روشناس ڪريندو ته اهي لاڳاپيل ورثي جو قديم وقتن جو حقيقت سان ويجهو تجربو ڪري سگهندا. ان موقعي تي هڪ پينل ڊسڪشن ۾ عالمي ورثي جي ڳولا ۽ اندازي جي لاءِ جديد ڊيجيٽل ٽيڪنالاجي ??ي استعمال جي ??ريقن تي خيالن جي ڏي وٺ ڪئي وئي. ان موقعي تي سعودي اداري سائٽ مئنيجمينٽ هسٽارڪ جده جي ??هيل ميرا، اومان جي ??رمن يونيورسٽي ۾ يونيسڪو جي ??يلي اداري ورلڊ هيريٽيج جي مئنيجمينٽ اينڊ سسٽين ايبل ٽوئرازم جي ??ربراهه ڊاڪٽر حبا عزيز، آءِ سي او ايم او ايس سي آئي پي اي جي ڊاڪٽر اونا وي??يڪس، يو اين آئي ٽي اي آر/ يو اين او ايس اي ٽي جي ??وليور وان ڊيم ۽ عرب ري??نل سينٽر فار ورلڊ هيريٽيج جي وقتي سربراهه شيخ ابراهيم الخليفه پنهنجي ??يالن جو اظهار ڪيو. ان موقعي تي پروگرام جي ??روعاتي ڪم طور عالمي ورثو رکندڙ جاين جي ٿري ڊي ماڊلز جي وڊيو ايني ميشن ۽ ان جا نمونا پڻ ڏيکاريا ويا. واضح رهي ته سعودي عرب جي ڪلچرل ڊيولپمينٽ فنڊ جو قيام 6 جنوري 2021ع تي هڪ شاهي فرمان جي ??ريعي عمل ۾ آندو وي?? هو. ان فنڊ تحت ثقافتي منصوبن ۽ سرگرمين جي معاونت سان گڏوگڏ ثقافتي سيڙپڪاري کي پڻ فروغ ڏنو وڃي ٿو. فنڊ سعودي مملڪت جي ويزن 2023ع جي هدف حاصل ڪرڻ ۾ پڻ موثر ڪردار ادا ڪري رهيو آهي.